Planetarne lasery mgławicowe

Planetarne lasery mgławicowe

Mgławica Ant w obserwacji teleskopu Hubble'a. Naukowcy zauważyli promieniowanie laserowe wodoru z obiektu - pierwsze masery przekonująco widoczne w mgławicy planetarnej

Masery astronomiczne (analog fal radiowych laserów) zostały po raz pierwszy zidentyfikowane w przestrzeni ponad 50 lat temu i od tego czasu można je było zobaczyć w różnych miejscach. Niektóre z najbardziej imponujących maserów znajdują się w obszarach aktywnego narodzenia gwiazd. Czasami region uwalnia tyle energii w jednej linii widmowej, co słońce w całym widmie widzialnym. Zwykle promieniowanie masera pochodzi od cząsteczek takich jak woda, które są aktywowane przez zderzenia i środowisko promieniowania wokół młodych gwiazd. W 1989 roku wokół gwiazdy MWC349 zaobserwowano maserową emisję atomowego gazowego wodoru.

Okazało się, że to doskonałe źródło emituje linie na długościach fal podczerwieni. Były wystarczająco krótkie, aby zakwalifikować się jako lasery (a nie tylko masery). Obiekt został starannie wymodelowany i ujawnił szczegółowe warunki tworzenia laserów i maserów: linie powstają głównie na gęstym dysku zjonizowanego gazu znajdującym się blisko krawędzi. Pomimo licznych poszukiwań naukowcy nie mogli znaleźć jednego źródła, takiego jak MWC349. Zauważono jednak inne przypadki słabych maserów wodorowych. Grupa 15 astronomów wykorzystała Obserwatorium Kosmiczne Herschela do badania mgławic planetarnych. Nagle zauważyli 12 długofalowych linii lasera podczerwonego w mgławicy Ant. Okazało się, że linie wodoru w nim są znacznie silniejsze niż w jakiejkolwiek innej mgławicy planetarnej. Wszystko wskazuje na to, że nie mogą uciec od zwykłego zjonizowanego gazu, ale raczej od warunków, które oferują wysoką gęstość lub niezwykłe efekty.

Współczynnik linii jest bardzo podobny do sytuacji w MWC349, co sugeruje lasery. Na przykład w mgławicy Ant znajduje się dysk, uważany za wypływ krótkoterminowy i dwubiegunowy. Nowa analiza dodaje kolejny naturalny laser i zwiększa tajemnicę: linie radiowe (maser) w wodorze MWC349 i inne źródła działają jako silne emitery, ale w mgławicy Ant nie było maserów. Nadal mamy wiele do nauczenia się o tym obiekcie i laserach astrofizycznych.

Komentarze (0)
Szukaj